Bacillus thuringiensis(Bt) یک باکتری گرم مثبت است که در خاک در طی سیکل رشد خود در فاز استراحتی اسپورهایی تشکیل میدهد. این اسپورها حاوی پروتئینهای کریستالی هستند که سیگمااندوتوکسین نیز نامیده شدهاند. پروتئینهای کریستالی دارای خواص حشره کشی و نماتدکشی هستند.
ژنهای کدکننده پروتئینهای کریستالی در طی اسپوردهی فعال میشوند چون این ژنها با یک RNA پلیمراز اختصاصی کنترل میشوند که آن نیز به طور خاص در هنگام اسپوردهی تشکیل میشود.
اخیرا پروتئینهای کریستالی در گیاهان ترانسژنیک بیان میشوند که به گیاه مورد نظر در برابر آفت به صورت ارثی مقاومت میبخشند.محصولات ترانسژنیک Bt موفقیت بسیار چشمگیری داشتهاند و منجر به افزایش محصولات و کاهش استفاده از آفتکشهای شیمیایی شدهاند. هرچند کاربرد آنها به دلیل تکامل جمعیتهایی از حشرات که به این توکسینها مقاوم هستند مورد بعضی انتقادها هم قرار گرفته است.
توکسینهای Bt که خواص نماتدکشی دارند لازم است ابتدا در روده نماتد فعال شوند و فاکتورهای مهمی (یک محیط قلیایی و وجود پروتئازهای خاص) مورد نیاز است تا پیش توکسین را برش داده و آن را به فرم فعال خود تبدیل سازد.هر توکسین پس از ورود به روده به گیرنده خودش باند میشود. لزوم یک محیط قلیایی، پروتئازهای خاص و گیرندههای خاص به عنوان دلایل بیضرر بودن Bt برای پستانداران توضیح داده شده است. همین دلایل باعث میشود که هر توکسین، دامنه میزبانی خاص خودش را داشته باشد.
|