مگس Ephydra  afghanica در گروه ریپاریا قرار دارد . این حشره به مگس های آب شور معروف است چون اغلب در سواحل باتلاقهای شور و قلیایی و اطراف چشمه های آب گرم و آب معدنی بطور فراوان یافت می شود. این حشره در حال حاضر در مزارع برنج استان های فارس و اصفهان وجود دارد.

شکل شناسی :

حشره کامل :

حشره کامل مگس متوسطی است به طول 4 میلیمتر ، سر عریض ، چشم های مرکب کوچک و به رنگ قهوه ای تیره و روی بدن را گرد خاکستری رنگ پوشانده است، وسط پیشانی برّاق و معمولا" دارای یک جفت موی زبر صلیب مانند در نزدیکی لبه کناری است. موی شاخک کرکدار و بند سوم فاقد موی طویل بیرونی می باشد. سپرچه در امتداد محور میانی به رنگ آبی متمایل به سبز متالیک برّاق است. پاها بجز در قسمت پیش ران پاهای میانی و عقبی که خاکستری است بقیه زرد رنگ می باشند . پنجه ها بطرف مفصل هر بند تیره رنگ می شود و پنجه انتهای مجهز به یک جفت ناخن دراز ، مستقیم و فاقد بالشتک بین ناخن ها است. رگبالها زرد رنگ ، شکم قهوه ای و خاکستری و پنجمین حلقه پشتی شکم در نرها 5/2 برابر حلقه چهارم است و گوشه جلویی زیری آن تشکیل برآمدگی اسکلروتینی را می دهد. در نرها لبه ثانویه بسیار کشیده ، استوانه ای و نسبتا" مضرس است.

تخم ها :

تخمها بیضوی ، سطح آن مشبک و تقریبا" یک میلیمتر طول دارد.

لارو:

لاروها تقریبا" استوانه ای سر و بند اول قفسه سینه قابل جمع شدن در یکدیگر بوده ، قفسه سینه باریک شده و قسمت انتهایی بدن بعد از سوراخ مخرجی نیز به یک لوله یا غلاف هوایی استوانه ای یا سیفون منتهی می شود که در انتها دو شاخه شده و در نوک آنها در اطراف حفره مرکزی تارهای داخل شونده تنفسی قرار دارد. در این قسمت چهارم موی پره دار نیز وجود دارد. پاهای شکمی به تعداد هشت جفت و در سطح هر کدام 2-3 ردیف قلاب و هر ردیف از 4 تا 5 قلاب تشکیل شده است. آخرین جفت پاهای شکمی کلفت تر و قلاب های روی آنها مقابل قلاب های بند قبلی قرار گرفته است.

شفیره :

شفیره ها ، قهوه ای رنگ و صفحه پشتی قفسه سینه دارای لبه مشخصی است که در موقع خروج شفیره شکاف برداشته و باز می شود . قسمت دم کم و بیش کو تاهتر و ضخیم تر از این قسمت می باشد ، دو جفت قلاب شکمی انتهایی سبب آویزان و ثابت شدن شفیره ها به ریشه برنج می شود.

زیست شناسی :

این حشره زمستان را به صورت تخم های مقاوم به خشکی در داخل خاک مزارع برنج به سر می برد. زمان ظهور حشرات کامل هر نسل به ترتیب اوایل خرداد، اواخر خرداد، اواخر تیر ماه و اواسط مرداد ماه می باشد و با توجه به زمان نشاءکاری 1 تا 2 نسل از زندگی حشره در خزانه و بقیه در زمین اصلی طی می شود. لاروها با استفاده از پاهای شکمی به توده ریشه برنج و حتی توده جلبکها چسبیده و از آنها تغذیه می کنند. دوره زندگی از تخم تا ظهور حشرات کامل 16-19 روز طول می کشد که این دوره با تغییرات جمعیت حشرات کامل در مزرعه تقریبا" مطابقت دارد. دوره زندگی هر نسل 20تا 30 روز طول می کشد .

کنترل :

استفاده از زنبور پارازیتوئید از خانواده Pteromalidae بنام Urolepis  sp. می باشد.