تاریخچه ی گیاه پزشکی

   از دفع افات دیروز تا گیاه پزشکی امروز

در سال 1301 در اولین مدرسه ی فلاحت که در باغ امین الملک تهران افتتاح شده بود اموزش نظری دروس حیوان شناسی و دفع افات نیز شروع به تدریس شد. حدود یک سال بعد مزرعه ی اموزشی این مدرسه در کرج بر پا گشت.

استاد جلال افشار(یکی از تحصیل کنندگان کشاورزی در باکو) در سال 1302 به ایران مراجعت کرده و در ازمایشگاه حشره شناسی و تشخیص افات در موسسه ی پاستور شروع به فعالیت کرد. بعد از تبدیل مدرسه ی فلاحت به مدرسه ی عالی فلاحت استاد افشار به عنوان هیئت علمی به این مدرسه امدند و بنگاه دفع افات را تاسیس نمودند که این بنگاه شامل موزه ی "جانور شناسی و حشره شناسی"  ازمایشگاه " اکو بیولوژی" و ازمایشگاه و کارگاه "سموم و ماشین های سم پاشی" و اتاق عملیات دانشجویان می بود. در قسمت موزه بعضی از افات درختان میوه و محصولات زراعی جمع اوری شده بود. در ازمایشگاه اکو بیولوژی بررسیهای مربوط به طرز زندگی حشرات, ازمایش سموم روی افات, عوارض سمپاشی روی گیاهان و جمع اوری نمونه ی افات گیاهان مختلف انجام می گرفت. در ازمایشگاه سم شناسی تکنیک های کاربرد سموم و استفاده از وسایل سمپاشی اموزش داده می شد.

در طی این سال ها بنگاه دفع افات علاوه بر انجام خدمات اموزشی و پژوهشی در کارهای اجرایی وزارت فوائد عامه, تجارت و فلاحت نیز همکاری می کرد. در سال 1315از دکتر عباس دواچی که تازه از فرانسه مراجعت کرده بودند به همکاری و تدریس در دروس دفع افات و سم شناسی دعوت به عمل اوردند.

در سال 1319 از زمانی که مدرسه ی عالی فلاحت عنوان دانشکده را پیدا کرد, بخش های جانور شناسی, حشره شناسی, سم شناسی, دفع افات و بیماری های گیاهی در دانشکده تاسیس شد و استاد جلال افشار, دکتر عباس دواچی و دکتر عزت الله خیبری به ترتیب عهده دار بخش های مذکور شدند و در سال 1324 پس از الحاق دانشکده ی کشاورزی به دانشگاه تهران نامبردگان به عنوان استاد کرسی دروس مذکور به ادامه ی کار مشغول شدند.

طی سال های 34_1333 قرارداد همکاری دانشگاه ایالتی یوتاه(امریکا) با دانشگاه کشاورزی دانشگاه تهران منعقد شد و مقرر گردید که به سبک دانشگاههای امریکایی,  دوره ی لیسانس دانشکده از سه سال به چهارسال افزایش یابد و همچنین در سال 1336        سیستم "واحدی" به جای سیستم سالانه پیاده شد و برنامه های اموزشی به نحوی تنظیم گردید که دانشجویان پس از طی یک مرحله ی 5/2 ساله ی اموزشی درس پایه و دروس اساسی کشاورزی, یک دوره ی 5/1 ساله ی تکمیلی را در یکی از رشته های اصلی کشاورزی طی می کردند و در ان رشته تبحر بیشتر پیدا می کردند. در این برنامه ی اموزشی دوره ی تکمیلی یا گرایش رشته ای دفع افات بر عهده ی کرسی های جانور شناسی ، حشره شناسی ، سم شناسی ، دفع آفات و بیماری های گیاهی قرار گرفت. و این سه کرسی جمعا واحدی به نام بخش دفع افات را تشکیل دادند و دکتر عباس دواچی به عنوان مدیر بخش برگزیده شد. دکتر منوچهری به عنوان دستیار کرسی بیماری های گیاهی، دکتر مسعود ورزنده،دکتر صمد وجدانی، دکتر حسین سپاسگزاریان به عنوان دستیاران کرسی« سم شناسی و دفع آفات »، دکتر محمود شجاعی به عنوان دستیار کرسی « جانور شناسی و حشره شناسی » در دانشکده ی کشاورزی اسثخدام شدند.

در سال 1334نام "بخش دفع افات نباتی" به گروه "گیاه پزشکی" تبدیل شد استدلال این بود که لفظ "دفع افات" فقط به مفهوم مبارزه با افات است و افات مهمی مانند سن، موش و ملخ را شامل می شود وحال انکه عنوان گیاه پزشکی همانند پزشکی انسان و پزشکی دام (دام پزشکی) مجموعه ی عملیات پژوهشی درباره ی علل بروز افات و بیماری های گیاهی و راه های پیشگیری و کنترل ان ها را همراه با مسائل اکولوژیک، حفاظت زیست و انچه که امروز کشاورزی پایدار گفته می شود در برمی گیرد.